Uniswap là gì? Tìm hiểu về sàn Uniswap trong thị trường tiền điện tử

Uniswap là gì? Sàn Uniswap có đặc điểm nổi bật gì? Tiềm năng tương lai của Uniswap là gì? Tìm hiểu tất cả về Uniswap ngay bây giờ!

Giải đáp Uniswap là gì?

Uniswap là giao thức tạo thị trường tự động (AMM) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX) dựa trên Blockchain Ethereum cho phép người dùng trao đổi bất kỳ token ERC-20 nào. Uniswap hiện là sàn giao dịch được sử dụng nhiều nhất nhờ tốc độ và sự tiện lợi của nó.

Cơ chế AMM giúp giao dịch trên Uniswap mà không cần sử dụng sổ đặt hàng, thay vào đó, hợp đồng thông minh đóng vai trò trung gian, người bán đưa tài sản vào một nơi gọi là nhóm thanh khoản) và sau đó người mua trao đổi tài sản hiện tại của họ trong nhóm thuộc sở hữu của tài sản hợp đồng thông minh.

Hiện nay đa số người dùng đang sử dụng Uniswap V2 nên trong bài viết mình mặc định Uniswap là Uniswap V2, nếu có phiên bản khác sẽ ghi rõ là Uniswap V…

Sàn Uniswap hoạt động như thế nào?

Uniswap là một giao thức phi tập trung và không cần cấp phép 100% hoạt động dựa trên công thức sau: x * y = k

Trong đó:

x là số lượng token A.

y là số lượng token B.

k là tổng giá trị của nhóm A/B.

Từ đó chúng ta có:

Khi k thay đổi nhưng giá trị của token A và B vẫn giữ nguyên thì x và y cũng thay đổi.

Khi x và y thay đổi nhưng k giữ nguyên thì giá trị của token A và B cũng phải thay đổi.

Để không thay đổi, x và y cần được thay đổi bởi nhà cung cấp thanh khoản (sau đây gọi tắt là “LP” hoặc “Liquidity Provider”).

Để x và y thay đổi, nhà giao dịch cần gây ảnh hưởng thông qua các giao dịch hoán đổi.

Uniswap có những tính năng gì?

Swap

Hoán đổi trong Uniswap là một cách đơn giản để giao dịch một token ERC-20 này với một token khác. Đối với người dùng cuối, việc trao đổi rất trực quan:

-Người dùng chọn token đầu vào và token đầu ra.

-Họ chỉ định số lượng đầu vào và giao thức tính toán số lượng token đầu ra mà họ sẽ nhận được.

-Sau đó, họ thực hiện hoán đổi chỉ bằng một cú nhấp chuột và nhận token đầu ra ngay lập tức trong ví của mình.

Hoán đổi trong Uniswap khác với giao dịch trên nền tảng truyền thống. Thay vì sử dụng sổ lệnh để thể hiện tính thanh khoản hoặc xác định giá, Uniswap sử dụng cơ chế tạo thị trường tự động (AMM) để cung cấp phản hồi tức thì về tỷ giá và độ trượt giá.

Mỗi cặp token trên Uniswap đều được hỗ trợ bởi nhóm thanh khoản. Pool thanh khoản là các hợp đồng thông minh nắm giữ số dư của hai token duy nhất và thực thi các quy tắc liên quan đến việc gửi và rút các token này.

Khi token được gửi (bán), số tiền tương ứng phải được rút để duy trì sự cố định (k trong công thức ở phần trước). Ngược lại, nếu bạn rút (mua) token thì bạn cũng phải gửi số tiền tương ứng.

Liquidity Pool

Mỗi pool thanh khoản trên Uniswap là một địa điểm giao dịch cho một cặp token ERC20. Khi hợp đồng nhóm khai thác được tạo, số dư của mỗi mã thông báo bằng 0. Để pool khai thác bắt đầu cung cấp giao dịch, LP (Nhà cung cấp thanh khoản – Liquidity Provider) cần phải gửi tiền cho mỗi token. Đối tác hữu hạn đầu tiên sẽ là người đặt giá ban đầu cho nhóm.

Các đối tác có giới hạn có động cơ cung cấp hai mã thông báo có giá trị như nhau. Ngược lại, nếu LP đầu tiên cung cấp hai token có tỷ lệ giá trị khác nhau so với giá thị trường, cơ hội kinh doanh chênh lệch giá sẽ xuất hiện và có thể bị người ngoài lấy đi.

Khi LP cung cấp tính thanh khoản cho nhóm, họ sẽ nhận được mã thông báo thanh khoản bằng với lượng thanh khoản mà họ đã cung cấp cho nhóm. Các mã thông báo này đại diện cho sự đóng góp của LP cho nhóm.

Khi có giao dịch, phí 0,3% sẽ được phân bổ tương ứng cho tất cả LP trong nhóm tại thời điểm giao dịch. Để rút tiền ký gửi để thanh khoản và chia sẻ phí, các đối tác hữu hạn sẽ cần đốt mã thông báo thanh khoản của họ. Các đối tác hữu hạn cũng có thể bán, chuyển nhượng hoặc sử dụng theo ý muốn.

Flash Swap

Flash Swap bắt đầu xuất hiện trong Uniswap V2. Hoán đổi nhanh cho phép bạn rút miễn phí bất kỳ số lượng token ERC20 nào, miễn là chúng được thanh toán hoặc trả lại khi kết thúc giao dịch hoặc cả hai.

Ví dụ: khi bạn muốn giải quyết một vị trí trong Compound hoặc Maker…

Trong V1, bạn phải chuyển token A để mua token B.

Trong V2, Flash Swap cho phép bạn nhận và chi tiêu token B ngay sau khi chuyển đổi sang smart contract.

Oracle

Oracles (hoặc phản hồi giá trên chuỗi) là thành phần chính của nhiều ứng dụng DeFi (tài chính phi tập trung), bao gồm các ứng dụng phái sinh (Derivatives), cho vay và giao dịch ký quỹ (Margin Trading)… Ví dụ: các dự án DeFi thường sử dụng chuỗi oracle hiện có.

Đối với Uniswap, nhóm đã phát triển oracle riêng phù hợp với giao thức của mình. Đặc biệt, Uniswap V2 cho phép xây dựng các dự đoán giá trên chuỗi có tính phân quyền cao và chống thao túng.

Cụ thể hơn, cách dữ liệu thời gian giá được ghi lại trên chuỗi khiến cho việc thao túng giá trong một khoảng thời gian ngắn trở nên rất tốn kém và cũng không thể thao túng giá trong một giao dịch.

Những người tham gia trên sàn Uniswap

Liquidity Provider

Liquidity Provider (LP) sẽ bị tính phí 0,3% khi cung cấp thanh khoản. Đây có thể là:

Người nắm giữ token muốn đầu tư thụ động vào tài sản để tích lũy phí giao dịch.

Các đối tác giới hạn chuyên nghiệp phát triển các chiến lược tổng hợp để kiếm lợi nhuận.

Các dự án tạo ra pool thanh khoản cho token của họ, giúp việc mua và bán token trở nên dễ dàng hơn.

Một số người tiên phong về DeFi muốn khám phá các tương tác cung cấp thanh khoản phức tạp, chẳng hạn như thanh khoản được khuyến khích, thanh khoản được thế chấp và các chiến lược mới khác.

Trader

Nhà giao dịch sẽ có thể trade bằng cách sử dụng nhiều cặp token trong ví của họ. Những nhà giao dịch này có thể là:

Các nhà đầu tư sử dụng nhiều công cụ khác nhau để tận dụng tính thanh khoản của Uniswap để trao đổi token.

Các chương trình chênh lệch giá tìm kiếm lợi nhuận bằng cách so sánh giá trên các nền tảng khác nhau để tìm ra điểm hấp dẫn.

Người dùng DApp mua token trên Uniswap để sử dụng trong các ứng dụng khác trên Ethereum.

Hợp đồng thông minh thực hiện các giao dịch trên giao thức bằng cách triển khai chức năng trao đổi, từ các sản phẩm như trình tổng hợp DEX đến tập lệnh Solidity – ngôn ngữ lập trình hợp đồng thông minh tùy chỉnh.

Trong mọi trường hợp, nhà giao dịch phải trả cùng một khoản phí cố định khi giao dịch trên giao thức.

Developer (Dev)

Nhà phát triển (Dev) có thể phát triển sản phẩm dựa trên Uniswap. Những nhà phát triển này có thể là:

Dashboard DeFi: Vì Uniswap là nguồn mở và có thể truy cập được nên có vô số thử nghiệm UX và UI để cung cấp quyền truy cập vào chức năng Uniswap. Do đó, bạn có thể tìm thấy chức năng Uniswap trong hầu hết các dự án bảng điều khiển DeFi, cũng như trong nhiều công cụ dành riêng cho Uniswap do cộng đồng xây dựng.

Ví thường tích hợp chức năng trao đổi và cung cấp tính thanh khoản.

Công cụ tổng hợp DEX thu hút thanh khoản từ nhiều giao thức thanh khoản để cung cấp cho nhà giao dịch mức giá tốt nhất. Uniswap là nguồn thanh khoản phi tập trung lớn nhất cho các dự án này.

Phát triển smart contract minh bằng cách sử dụng bộ tính năng có sẵn để phát minh ra các công cụ DeFi mới và các ý tưởng thử nghiệm khác nhau. Bạn có thể xem các dự án như Unisocks hoặc Zora và nhiều dự án khác.

Ưu và nhược điểm của Uniswap

Ưu điểm

Các dự án List Token không yêu cầu nhiều công sức và hoàn toàn miễn phí.

Người dùng có thể đổi token một cách nhanh chóng và dễ dàng.

Có thể tích hợp trực tiếp vào các ví hiện có nên việc lưu trữ và trao đổi cũng dễ dàng hơn so với việc sử dụng sàn giao dịch tập trung (CEX).

Nhược điểm

Vì việc niêm yết rất dễ dàng và mã thông báo lừa đảo rất phổ biến nên người dùng mới có thể dễ dàng mất tiền vì lừa đảo.

Được xây dựng trên Ethereum, phí giao dịch (phí gas) đôi khi rất cao.

Những rủi ro trên sàn Uniswap

Rủi ro về smart contratc

Smart contract trên Uniswap tương đối đơn giản, đã được kiểm toán và chứng tỏ bản thân theo thời gian. Mặc dù hiếm gặp nhưng khả năng Uniswap bị hack không hoàn toàn không được biết đến, một rủi ro kỹ thuật thường xảy ra với bất kỳ dự án dựa trên smart contract nào.

Trong Uniswap V1, kẻ tấn công có thể sử dụng “hooks” trong tiêu chuẩn token ERC-777 để rút tiền từ nhóm thanh khoản dựa trên loại token đó. Cụ thể, nhóm khai thác imBTC Tokenlon đã bị tấn công và mất 300.000 USD. Sau đó, trong Uniswap V2, lỗi token ERC-777 đã được sửa nên các cuộc tấn công như vậy không thể thực hiện được nữa.

Rủi ro Token

Trên Uniswap, mọi người có thể dễ dàng niêm yết token của mình. Vì vậy, nhiều người lợi dụng sự tiện lợi này để list lừa đảo, coin giả. Người dùng cần kiểm tra cẩn thận smart contract của token để tránh tổn thất.

Tương lai của Uniswap như thế nào?

Mặc dù là người tiên phong nhưng Uniswap vẫn không đánh mất vị thế DEX hàng đầu hiện tại, mặc dù nhiều thế lực khác đang trỗi dậy, chẳng hạn như Sushiswap, PancakeSwap, v.v.

Khoảng đầu năm 2021, Uniswap cũng ra mắt Uniswap V3 và thực hiện các cải tiến giúp người dùng tối đa hóa hiệu quả quỹ, cung cấp thanh khoản theo phạm vi giá và kết hợp NFT vào LP token, điều này cho thấy Uniswap chưa bao giờ dừng lại và đội ngũ vẫn làm việc chăm chỉ .

Về mặt dữ liệu, TVL hiện tại (15 tháng 7 năm 2021) cho thấy Uniswap nằm trong top 2, chỉ sau Curve, cho thấy sức hấp dẫn của Uniswap cho đến nay vẫn không hề giảm sút.

TVL Uniswap (15/07/2021) lọt vào top 2.

Có thể thấy từ hình bên dưới, thị phần của Uniswap đã chiếm hơn 65% tổng khối lượng DEX hiện tại. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai là rất lớn.

Sự cạnh tranh từ các Blockchain Ethereum

Uniswap và Curve

Quay lại hình ảnh TVL ở trên, bạn có thể thấy vị trí số một hiện nay là Curve – một DEX chuyên trao đổi stablecoin. TVL của Curve gấp 3 lần Uniswap, gần như thua xa các dự án bên dưới, hiện được coi là DEX rất thành công.

Nhiều người sẽ nghĩ rằng Curve, công ty sở hữu TVL như hiện tại, có khả năng sẽ giành được một lượng lớn thị phần từ Uniswap trong tương lai. Nhưng trên thực tế, hai lĩnh vực hoạt động này khác nhau.

Curve được người dùng sử dụng để đổi USDT thành DAI và USDC thành các loại tiền tệ ổn định như BUSD dựa trên đặc điểm của sàn giao dịch. Và Uniswap là DEX cho nhiều token, cụ thể hơn Uniswap hiện đang được sử dụng làm sàn giao dịch cho các dự án token niêm yết IDO, để người dùng có thể giao dịch ngay lập tức mà không cần chờ niêm yết trên sàn CEX – điều mà Curve không thể làm được.

Vì vậy, nhìn bề ngoài, hai bên là đối thủ cạnh tranh trong DEX, nhưng trên thực tế, sự phát triển của một bên sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến sự phát triển của bên kia.

Uniswap và Sushiswap

Không giống như cuộc cạnh tranh ở trên, cuộc chiến giữa Uniswap và Sushiswap rất thú vị để xem.

Khi xu hướng đặt tên dự án theo tên các món ăn ra đời (Burgerswap, PhoSwap, v.v.), Sushiswap ban đầu được xem chỉ là một fork của Uniswap. Thậm chí có thời điểm người sáng lập ban đầu vướng nhiều bê bối.

Nhưng dần dần, dưới sự lãnh đạo của 0xMaki và một đội ngũ xuất sắc, Sushiswap giờ đây đã trở thành một DEX mạnh mẽ trên thị trường chỉ sau Uniswap. Có thể thấy điều này qua khối lượng giao dịch trong tháng 6: nếu khối lượng giao dịch của Uniswap là 43 tỷ USD thì Sushiswap đứng thứ hai trong số các DEX với 8 tỷ USD.

Còn thị trường thì sao? Nếu Uniswap tham gia sâu vào giao dịch thì Sushiswap đã chọn một hướng đi khác, đó là đi ngang, với đa dạng sản phẩm như Lending, nền tảng IDO, Trading, v.v…. Nên trong tương lai vẫn sẽ có tình huống mà cả hai đều ở thế thắng.

Sự cạnh tranh từ các Blockchain khác

Không thể phủ nhận rằng phí giao dịch Ethereum là một vấn đề rất đau đầu. Vào tháng 7-tháng 8 năm 2020, khi xu hướng Yield Farming và đợt bơm token mạnh mẽ của Uniswap ra đời, phí giao dịch đã tăng vọt lên hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm. Điều này tạo ra một trở ngại lớn cho các nhà kinh doanh bán lẻ.

Câu chuyện này tiếp tục diễn ra từ tháng 2 đến tháng 3 năm 2021, khi MEV bắt đầu xuất hiện và các bot tham gia vào cuộc chiến về khí đốt, khiến phí giao dịch lại tăng lên. Giải thích ngắn gọn, MEV có nghĩa là miner sử dụng quyền lực của mình để sắp xếp thứ tự giao dịch vì lợi ích của mình, cụ thể là họ sẽ ưu tiên các giao dịch sẵn sàng nên sẽ phải chịu phí cao hơn thay vì tuân theo nguyên tắc ai đến trước được phục vụ trước. để xử lý các lệnh trên chuỗi dựa trên đầu vào của người dùng.

Lúc này, một bước ngoặt mới xuất hiện trên Binance Smart Chain: PancakeSwap.

PancakeSwap, giống như Sushiswap, cũng là một nhánh của Uniswap. Dự án giải quyết những nhược điểm về phí giao dịch cao của Uniswap trên Ethereum và thu hút một lượng lớn dòng tiền thông qua Binance Smart Chain. PancakeSwap sau đó từ chối thừa nhận rằng đó chỉ là một fork, tung ra nhiều tính năng khiến dự án trở thành DEX mang tính biểu tượng mà cộng đồng nhắc đến khi nhắc đến Binance Smart Chain.

Ngoài ra, mặc dù phí giao dịch hiện đã giảm rất nhiều nhưng các blockchain khác đang dần tung ra các DEX của riêng họ với mục đích đưa dòng tiền vào hệ sinh thái của họ. Chúng tôi có QuickSwap trên Polygon, Raydium, Solana,…

Trong cuộc chiến này, liệu Uniswap có giữ được vị trí đứng đầu danh sách DEX? Điều này phần lớn phụ thuộc vào chiến lược của Uniswap.

Kết luận

Bài viết này của tôi đã giải thích sàn giao dịch phi tập trung Uniswap là gì và những rủi ro liên quan khi giao dịch tại đây. Hy vọng bài viết này sẽ giúp nhà đầu tư có thêm kinh nghiệm khi lựa chọn token để giao dịch trên sàn này.

Tú Ú - 0936227051